Naar de stembus
Elke Belgische inwoner die voldoet aan de kiesvoorwaarden, wordt opgenomen op de kiezerslijst en wordt uiterlijk op 28 september 2024 via een uitnodigingsbrief uitgenodigd om zijn stem uit te brengen. Dat geldt ook voor niet-Belgische inwoners als ze zich uiterlijk op 31 juli 2024 hebben geregistreerd als kiezer. Je kan onder bepaalde omstandigheden een andere kiezer een volmacht geven om in je plaats te stemmen.
Afschaffing stemplicht
Vanaf de lokale en provinciale verkiezingen in 2024 wordt de stemplicht (ook wel opkomstplicht genoemd) afgeschaft. Burgers genieten vanaf nu van stemrecht voor de verkiezingen voor gemeenteraad en provincieraad in Vlaanderen (en districtsraden in Stad Antwerpen). Dit houdt in dat burgers niet meer verplicht zijn om te gaan stemmen. De afschaffing van de stemplicht geldt enkel voor de lokale en provinciale verkiezingen.
Stemmen met een volmacht
De kiezer die niet zelf gaat stemmen, is de volmachtgever. De kiezer die gaat stemmen in de plaats van de volmachtgever, is de volmachtkrijger. Een volmacht geldt voor alle verkiezingen waarvoor de volmachtgever uitgenodigd is. De volmachtkrijger moet dus stemrecht hebben voor minstens dezelfde verkiezingen als die waarvoor de volmachtgever stemrecht heeft. Kiezers zijn niet verplicht om een volmacht te geven als ze, om eender welke reden, niet naar het stemlokaal kunnen gaan om te stemmen. Kiezers zijn ook niet verplicht om attesten of bewijsstukken in te dienen als ze niet gaan stemmen en ook geen volmacht geven.
Initiatiefrecht en aanwijzing burgemeester
Burgemeesters worden vanaf 2024 rechtstreeks verkozen. De verkozene met het hoogste aantal naamstemmen van de grootste lijst krijgt het initiatiefrecht. Die verkozene krijgt 14 dagen de tijd om een meerderheid te vormen. Als er een meerderheid wordt gevormd, dan wordt de verkozene met de meeste naamstemmen van de grootste coalitiefractie burgemeester.
